แบคทีเรียขน หรือ Blepharisma เป็นโพรโทซัวชนิดหนึ่งซึ่งเป็นสมาชิกของกลุ่ม Ciliophora พวกมันอาศัยอยู่ในน้ำจืดที่มีความบริสุทธิ์สูง เช่น ทะเลสาบและลำธารขนาดเล็ก รูปร่างของแบคทีเรียขนนั้นแปลกประหลาดและน่าสนใจ ตัวเซลล์มีลักษณะเป็นวงรีหรือไข่ และถูกปกคลุมด้วย “cilia” ซึ่งเป็นเส้นขนเล็กๆ จำนวนมากที่ยื่นออกมาจากผนังเซลล์ Cilia เหล่านี้มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการดำรงชีวิตของแบคทีเรียขน
Cilia ทำหน้าที่เหมือนเครื่องยนต์ขนาดเล็กๆ ที่ช่วยให้แบคทีเรียขนเคลื่อนไหวไปยังที่ต่างๆ ได้อย่างรวดเร็วและคล่องแคล่ว Cilia จะสั่นไปมาในลักษณะที่ซับซ้อน สร้างแรงขับดันที่ทำให้แบคทีเรียขนสามารถว่ายน้ำไปรอบๆ และหลบหนีจากศัตรูได้อย่างชาญฉลาด
นอกจากการเคลื่อนไหวแล้ว Cilia ยังมีบทบาทสำคัญในการหาอาหารอีกด้วย แบคทีเรียขนเป็น “heterotroph” ซึ่งหมายความว่าพวกมันได้รับสารอาหารจากสิ่งมีชีวิตอื่นๆ โดยใช้ cilia สูดกลืนเอาแบคทีเรียขนาดเล็กและอนุภาคอินทรีย์ที่ลอยอยู่ในน้ำเข้าไป
การreproduction
แบคทีเรียขนสามารถสืบพันธุ์ได้ทั้งแบบ無性และแบบ有性
-
Asexual Reproduction: ส่วนใหญ่ แบคทีเรียขนจะทำสืบพันธุ์แบบ asexual โดยการแบ่งเซลล์ (binary fission) เซลล์ของแบคทีเรียขนจะแบ่งออกเป็นสองเซลล์ใหม่ที่เหมือนกัน
-
Sexual Reproduction: ในบางสถานการณ์ แบคทีเรียขนอาจทำสืบพันธุ์แบบมีเพศ โดยการ conjgation ซึ่งเป็นกระบวนการที่สองเซลล์ของแบคทีเรียขนจะมารวมตัวกันและแลกเปลี่ยนข้อมูลทางพันธุกรรม
ความสำคัญในระบบนิเวศน์
แบคทีเรียขน เป็นส่วนหนึ่งที่สำคัญของระบบนิเวศน้ำจืด พวกมันช่วยควบคุมประชากรของแบคทีเรียขนาดเล็กและอนุภาคอินทรีย์ที่ลอยอยู่ในน้ำ
การปรากฏตัวของ แบคทีเรียขน บ่งบอกถึงคุณภาพของน้ำที่บริสุทธิ์
ความเป็นเอกลักษณ์ของแบคทีเรียขน:
แบคทีเรียขน มีหลายชนิด แต่ทั้งหมดมีลักษณะเด่นคล้ายกัน
- รูปร่าง: ส่วนใหญ่จะมีรูปร่างวงรีหรือไข่
- Cilia: จะถูกปกคลุมด้วย cilia ที่หนาแน่น ทำให้เคลื่อนไหวได้อย่างรวดเร็วและคล่องแคล่ว
การปรับตัว
แบคทีเรียขน มีความสามารถในการปรับตัวต่อสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลง เช่น
- Phototaxis: แบคทีเรียขน สามารถเคลื่อนไหวไปยังที่ที่มีแสงสว่างมากขึ้น
- Chemotaxis: แบคที리아ขน สามารถเคลื่อนไหวไปยังแหล่งอาหาร
ความหลากหลายของ Ciliophora
Ciliophora เป็นกลุ่ม protist ที่มีความหลากหลายสูง มีประมาณ 8,000 สายพันธุ์ที่รู้จักกัน
นอกจากแบคทีเรียขนแล้ว ยังมี Ciliophora อื่นๆ ที่น่าสนใจอีกมากมาย เช่น:
- Paramecium: เป็น Ciliophora ที่มีรูปร่างคล้ายรองเท้า
- Stentor: เป็น Ciliophora ที่สามารถยืดและหดตัวได้
- Vorticella: เป็น Ciliophora ที่อาศัยอยู่บนฐานที่ยึดติดกับพื้นผิว
| ชื่อ | รูปร่าง | อาศัย | อาหาร | การเคลื่อนไหว |
|—|—|—|—|—| | Paramecium | รูปร่างคล้ายรองเท้า | น้ำจืด | แบคทีเรียขนาดเล็ก | Cilia | | Stentor | หลอดรูปร่างยาว | น้ำจืด | แบคทีเรียขนาดเล็ก และ อนุภาคอินทรีย์ | Cilia | | Vorticella | มีฐานยึดติดกับพื้นผิว | น้ำจืด | แบคทีเรียขนาดเล็ก | Cilia |
แบคทีเรียขน เป็นตัวอย่างของความหลากหลายและความมหัศจรรย์ของโลกธรรมชาติ
การศึกษา Ciliophora ช่วยให้เราเข้าใจระบบนิเวศน้ำจืดได้ดีขึ้น และยังมีประโยชน์ในการวิจัยทางด้านชีวเคมีและพันธุศาสตร์