ไฟร์สปอนจ์ เป็นสัตว์น้ำที่น่าสนใจอย่างยิ่งซึ่งถูกจัดอยู่ในกลุ่ม Demospongiae ซึ่งเป็นกลุ่มที่ใหญ่ที่สุดของฟองน้ำ การระบุถึง “ฟองน้ำ” อาจทำให้หลายคนนึกถึงสิ่งมีชีวิตที่เรียบง่ายและไม่มีชีวิตชีวา แต่ไฟร์สปอนจ์พิสูจน์ให้เห็นว่าความคิดนั้นผิดพลาดอย่างสิ้นเชิง
ฟองน้ำชนิดนี้พบได้ในมหาสมุทรแปซิฟิกและอินเดีย มักอาศัยอยู่ในแนวปะการังและบริเวณที่พื้นผิวมีหินหรือทราย พวกมันสามารถเจริญเติบโตได้สูงถึง 20 เซนติเมตร และมีรูปร่างคล้ายกับแพลนท์ชนิดหนึ่งที่มีกิ่งก้านสาขาจำนวนมาก
แต่สิ่งที่ทำให้ไฟร์สปอนจ์โดดเด่นกว่าฟองน้ำชนิดอื่นๆ คือสีสันอันสดใสของมัน ราวกับได้รับการวาดด้วยสีจากจินตนาการ ไฟร์สปอนจ์มีสีแดง, ส้ม, เหลือง, และเขียว แซมด้วยลายเส้นและจุดสีต่างๆ ทำให้ดูเหมือนงานศิลปะใต้น้ำ
นอกเหนือจากความสวยงามแล้ว ไฟร์สปอนจ์ยังเป็นสัตว์ที่น่าทึ่งในแง่ของการดำรงชีวิต มันเป็นสัตว์ที่ไม่มีกระดูก, มีรูพรุนจำนวนมากทั่วทั้งร่างกาย และใช้รูเหล่านี้ในการกรองน้ำ
ไฟร์สปอนจ์จะสูบน้ำเข้ามาผ่านรูพรุนและคัดแยกสารอาหาร เช่น แบคทีเรีย, ไอลเก, และเศษซากอินทรีย์ จากนั้นพวกมันก็จะขับน้ำที่เหลือออกไป โครงสร้างร่างกายของไฟร์สปอนจ์ประกอบด้วยเซลล์ที่สามารถเปลี่ยนแปลงหน้าที่ได้
เซลล์เหล่านี้มีชื่อว่า “coanocytes” ซึ่งมีความสามารถในการจับและย่อยอาหาร นอกจาก coanocytes แล้ว ไฟร์สปอนจ์ยังมีเซลล์ชนิดอื่นๆ เช่น:
- pinacocytes: เซลล์ที่หุ้มผิวด้านนอกของฟองน้ำ
- choanocytes: เซลล์ที่มีขนยาวซึ่งสร้างกระแสน้ำผ่านรูพรุน
Skeleton: The Hidden Fortress
โครงสร้างภายในของไฟร์สปอนจ์เป็นสิ่งที่น่าทึ่งไม่แพ้กัน มันประกอบด้วย “spicules” ซึ่งเป็นเส้นใยแข็งทำจากแคลเซียมคาร์บอเนต หรือซิลิกา Spicules มีรูปร่างและขนาดต่างๆ กัน และช่วยให้ฟองน้ำคงรูปร่าง
นอกจากนี้ spicules ยังมีบทบาทในการป้องกันตัวของไฟร์สปอนจ์
หากศัตรูเข้ามาใกล้ spicules จะแทงทะลุผ่านผิวหนังของมัน ทำให้เกิดความเจ็บปวดและยับยั้งการโจมตี
Reproduction: A Tale of Two Methods
ไฟร์สปอนจ์สามารถสืบพันธุ์ได้ทั้งแบบ無性 และแบบ有性
- ** asexual reproduction:** ไฟร์สปอนจ์จะแบ่งตัวเป็นชิ้นๆ แล้วแต่ละชิ้นจะเจริญเติบโตเป็นฟองน้ำใหม่
- ** sexual reproduction:** ไฟร์สปอนจ์จะปล่อย “gametes” (เซลล์สืบพันธุ์) ออกมาในน้ำ
เมื่อ gametes ของเพศผู้และเพศเมียพบกัน พวกมันจะรวมตัวกันและ phát triển เป็น zygote
zygote จะเจริญเติบโตเป็น larvae ซึ่งเป็นตัวอ่อนที่เคลื่อนไหวได้ เมื่อ larvae เจริญเติบโตขึ้น มันจะยึดเกาะกับพื้นผิวที่เหมาะสมและเปลี่ยนแปลงรูปร่างเป็นฟองน้ำ
ไฟร์สปอนจ์ เป็นหนึ่งในสัตว์ที่สำคัญที่สุดของระบบนิเวศน์แนวปะการัง
มันช่วยในการกรองน้ำ ทำให้ปราศจากมลพิษ และยังเป็นแหล่งอาหารของสัตว์ทะเลหลายชนิด การทำลายและเสื่อมโทรมของแนวปะการังส่งผลกระทบอย่างร้ายแรงต่อประชากรของไฟร์สปอนจ์
ด้วยเหตุนี้ จึงมีความจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องปกป้องและอนุรักษ์แนวปะการังเพื่อให้ไฟร์สปอนจ์ และสัตว์ทะเลอื่นๆ สามารถดำรงชีวิตอยู่ต่อไป