limpet หรือหอยโขมง เป็นสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังที่อาศัยอยู่ในทะเล มีลักษณะเด่นคือเปลือกแข็งรูปกรวยและร่างกายอ่อนนุ่ม หอยโขมงเป็นสมาชิกของชั้น Gastropoda ซึ่งรวมถึงหอยทากและหอยอื่นๆ มากมาย พวกมันอาศัยอยู่ตามชายฝั่งทั่วโลก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในบริเวณที่มีหินหรือผา
รูปร่างและลักษณะ
หอยโขมงมีเปลือกที่แข็งแรงและเรียบเนียน มีสีสันตั้งแต่สีเทาไปจนถึงสีน้ำตาลเข้ม โครงสร้างของเปลือกนั้นเป็นเกลียวอย่างสวยงาม โดยมีปลายด้านหนึ่งยื่นออกไป ซึ่งเรียกว่า “apex” และอีกด้านหนึ่งเป็นช่องเปิดที่หอยโขมงใช้ในการเข้าออก
ร่างกายของหอยโขมงอ่อนนุ่มและแบน มีสีเทาหรือน้ำตาล ใต้เปลือกมี “foot” หรือเท้าซึ่งเป็นกล้ามเนื้อแข็งแรงช่วยให้หอยโขมงยึดเกาะกับพื้นผิวได้อย่างแน่นหนา หอยโขมงยังมี tentacles หรือ觸ลากสั้นๆ รอบๆปาก เพื่อใช้ในการสัมผัสและรับรส
ลักษณะ | คำอธิบาย |
---|---|
เปลือก | แข็ง, เรียบเนียน, รูปกรวย, สีเทา-น้ำตาลเข้ม |
Apex (ปลายเปลือก) | จุดที่เปลือกเริ่มต้นขึ้น, มักจะชี้ไปทางด้านบน |
ช่องเปิด | บริเวณที่หอยโขมงเข้าออกจากเปลือก |
ร่างกาย | อ่อนนุ่ม, แบน, สีเทาหรือน้ำตาล |
เท้า | กล้ามเนื้อแข็งแรง, ใช้ในการยึดเกาะ |
Tentacles (觸ลาก) | สั้นๆ รอบๆปาก, ใช้ในการสัมผัสและรับรส |
วิถีชีวิตและอาหาร
หอยโขมงอาศัยอยู่ตามแนวชายฝั่งในเขต intertidal zone ซึ่งเป็นบริเวณที่น้ำขึ้นลงปกคลุม หอยโขมงสามารถยึดเกาะบนพื้นผิวต่างๆ เช่น หิน, แหล่งปะการัง, หรือแม้กระทั่งเรือได้อย่างแน่นหนา ด้วย “foot” ที่แข็งแรง
หอยโขมงเป็นสัตว์กินพืช (herbivores) และกินสาหร่าย, ไลเคน, และแบคทีเรียบนพื้นผิว หอยโขมงจะใช้ tentacles ของมันในการสัมผัสและรับรสอาหาร จากนั้นจึงใช้ radula ซึ่งเป็นแผ่นแข็งที่มีฟันเล็กๆ จำนวนมาก ขูดกินอาหารเข้าไป
การสืบพันธุ์
หอยโขมงเป็น hermaphrodites หมายความว่ามีอวัยวะเพศทั้งชายและหญิงอยู่ในตัวเดียวกัน แต่ส่วนใหญ่จะผสมพันธุ์แบบ cross-fertilization ซึ่งหมายความว่าจะต้องมีหอยโขมงตัวอื่นเพื่อช่วยในการผสมพันธุ์
เมื่อถึงฤดูผสมพันธุ์ หอยโขมงจะปล่อยไข่และอสุจิออกมาในน้ำ และไข่ที่ได้รับการปฏิสนธิจะพัฒนาเป็นตัวอ่อนขนาดเล็ก เรียกว่า “trochophore”
Trochophore จะว่ายน้ำไปตามกระแสน้ำจนกระทั่งโตขึ้นและสามารถเกาะบนพื้นผิวได้ จากนั้น trochophore จะเปลี่ยนแปลงร่างกายของมันเพื่อให้มีเปลือกแข็งและกลายเป็นหอยโขมงตัวเต็มวัย
ความสำคัญทางนิเวศวิทยา
หอยโขมงมีความสำคัญอย่างมากต่อระบบนิเวศชายฝั่ง พวกมันช่วยในการควบคุมประชากรสาหร่าย และยังเป็นอาหารให้กับสัตว์อื่นๆ เช่น นก, ปลา, และสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ
นอกจากนี้ หอยโขมงยังใช้ในการวิจัยทางวิทยาศาสตร์ เนื่องจากมีอายุยืนและสามารถทนต่อสภาพแวดล้อมที่รุนแรงได้ดี
ข้อเท็จจริงที่น่าสนใจ
- หอยโขมงบางชนิดสามารถมีชีวิตอยู่ได้นานกว่า 20 ปี!
- หอยโขมงสามารถสร้าง “glue” หรือกาวชนิดพิเศษ ที่ช่วยให้พวกมันยึดเกาะกับพื้นผิวได้อย่างแน่นหนา
- หอยโขมงบางชนิดสามารถเปลี่ยนสีของเปลือกเพื่อปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อม
หอยโขมงเป็นสัตว์ที่น่าสนใจและมีบทบาทสำคัญในระบบนิเวศชายฝั่ง พวกมันเป็นตัวอย่างที่ชัดเจนของความหลากหลายและความสวยงามของธรรมชาติ